Antidepressivum blijkt veelbelovend tegen agressieve hersentumor

‘Glioblastoom’ is een bijzonder agressieve hersentumor die op dit moment ongeneeslijk is. Artsen kunnen enkel de levensverwachting van patiënten verlengen via operaties, bestraling, chemotherapie of chirurgie. Maar de helft van de patiënten sterft minder dan een jaar na de diagnose.

Een effectief geneesmiddel vinden is bijzonder moeilijk omdat veel bestaande kankermedicijnen er niet in slagen de zogenaamde ‘bloed-hersenbarrière’ te passeren. Neuro-oncologen zijn daarom al enige tijd intensief op zoek naar middelen die daar wel in slagen.

Bestaand middel

Dat is onderzoekers van de Technische Hogeschool Zürich nu gelukt. Ze hebben een stof gevonden die effectief glioblastomen bestrijdt, althans in het laboratorium. Het gaat om een bestaand geneesmiddel, vortioxetine, dat al is goedgekeurd in de VS en Zwitserland, en in staat is om de bloed-hersenbarrière te passeren.

De wetenschappers ontdekten het middel via farmacoscopie, een techniek die de werking van honderden geneesmiddelen tegelijk kan testen. Voor hun onderzoek richtten de wetenschappers zich specifiek op stoffen waarvan geweten is dat ze de bloed-hersenbarrière kunnen passeren, zoals antidepressiva, Parkinsonmedicatie en antipsychotica.

In totaal testte het onderzoeksteam 130 verschillende middelen op tumorweefsel van 40 patiënten.

Verrassend effectief

De resultaten maakten duidelijk dat verschillende antidepressiva onverwacht effectief zijn tegen de tumorcellen. Vortioxetine bleek het meest effectieve antidepressivum.

In een laatste stap werd het middel in het Universitair Ziekenhuis van Zürich getest op muizen met een glioblastoom. De resultaten van die behandeling waren veelbelovend, zeker in combinatie met de huidige behandelingen.

In een volgende stap zullen nu snel twee klinische onderzoeken worden gevoerd. In het ene worden patiënten met glioblastoom behandeld met vortioxetine naast de standaardbehandeling van chirurgie, chemotherapie en bestraling. In een tweede krijgen patiënten een gepersonaliseerde medicijnselectie.

“Het voordeel van vortioxetine is dat het veilig en zeer kosteneffectief is”, zegt Michael Weller, hoogleraar aan het Universitair Ziekenhuis Zürich en een van de auteurs van de studie in Nature Medicine. “Omdat het medicijn al is goedgekeurd, hoeft het geen ingewikkelde goedkeuringsprocedure te ondergaan en kan het binnenkort de standaardtherapie voor deze dodelijke hersentumor aanvullen.”