Hoe vlakker het klimaat, hoe minder zelfbeheersing

Onderzoekers proberen al lang te achterhalen waarom er meer geweld voorkomt in gebieden dicht bij de evenaar.

Onderzoekers van de faculteit psychologie van de universiteiten van Amsterdam en Ohio hebben een theorie ontwikkeld die verder gaat dan de simpele redenering dat hogere temperaturen meer agressie uitlokken.

Zij ontdekten dat het klimaat, en dan met name een klimaat met weinig variatie, wel eens de reden kan zijn van de hogere misdaadcijfers.

Klimaat bepaalt cultuur

Het model dat ze ontwikkelden heet CLASH (CLimate Aggression, and Self-control in Humans).

"Het klimaat bepaalt in verre mate hoe mensen leven, en is ontzettend vormend voor hun cultuur", zegt Brad Bushman van The Ohio State University, coauteur van de studie.

"De twee meest voorkomende argumenten om geweld in hete regio's te verklaren zijn weinig overtuigend", zegt Bushman. Het algemene 'Agressiemodel' (dat Bushman mee hielp ontwikkelen) suggereert dat hoge temperaturen mensen irriteert en hun gevoel van comfort verlaagt, wat een reden kan zijn voor agressie. "Dit verklaart echter geen extreme agressie, zoals moord", zegt Bushman.

Meer buiten, meer conflict

Het tweede model, de Routine Activity Theory, zegt dat mensen in warme gebieden logischerwijze meer buitenshuis leven en dus vaker in contact én in conflict komen met anderen. Maar hier wordt niet afdoende verklaard waarom er meer geweld is bij 35 graden Celcius dan bij 24 graden Celcius, beide temperaturen waarvan we kunnen veronderstellen dat ze mensen naar buiten halen.

Het CLASH-model bekijkt niet enkel de effectieve temperatuur, maar wel het hele klimaat dat rond de evenaar veel minder seizoenen kent dan in de rest van de wereld.

Weinig variatie in de temperatuur maakt het leven elke dag een beetje hetzelfde. Dat betekent dat er minder nood is aan planning om verandering van de seizoenen en temperatuurschokken op te vangen.

Ontwikkelen van zelfbeheersing

"Variatie in de seizoenen wakkert onder meer het langetermijndenken van mensen aan", zegt Paul van Lange van de Vrije Universiteit Amsterdam, de hoofdauteur van de studie.

"Planning van de landbouw, hamsteren en de voorbereiding op koude winters zijn ontzettend bepalend voor de ontwikkeling van zowel langetermijndenken als zelfbeheersing."

"Mensen die in meer vlakke klimaten wonen rond de evenaar, zijn meer gericht op het heden en minder op de toekomst. Ze doen de dingen nu", zegt hij.

CLASH is een theorie die nog verder moet bestudeerd worden om de correctheid ervan te bepalen. "Ik geloof echter sterk dat CLASH ons kan helpen om de verschillen in agressie en geweld binnen en tussen landen te verklaren", concludeert van Lange.