Human Rights Watch: "Toilet voor iedereen is mensenrecht"

Het rapport Going to the Toilet When You Want: Sanitation as a Human Right is gebaseerd op informatie die Human Rights Watch (HRW) in een periode van meer dan tien jaar verzamelde over discriminatie, misbruik en andere obstakels die mensen verhinderen op veilige en waardige wijze hun behoeften te doen.

Vandaag en morgen is er een grote VN-bijeenkomst in New York waar gesproken wordt over de wereldwijde uitdagingen op het gebied van sanitaire voorzieningen en drinkwater.

In 2015 moesten naar schatting 2,4 miljard mensen het stellen met voorzieningen van slechte kwaliteit. Dat houdt met name in dat die voorzieningen niet hygiënisch zijn: menselijke uitwerpselen komen eenvoudig in contact met mensen. Bijna een miljard mensen doet zijn behoeften buiten in het open veld.

Menselijke waardigheid

"Mensen in staat stellen om te gaan met hun lichaamsfuncties op de manier die ze wensen, is de basis van menselijke waardigheid", zegt Amanda Klasing, vrouwenrechtenonderzoeker bij HRW. "Los van de persoonlijke schaamte, ondermijnt gebrek aan sanitatie andere mensenrechten, zoals gezondheid en gendergelijkheid."

Het recht op sanitatie is afgeleid van het recht op een adequate levensstandaard. Sanitaire voorzieningen moeten fysiek toegankelijk, betaalbaar, veilig, hygiënisch en sociaal en cultureel acceptabel zijn. Aan dergelijke eisen voldoen voorzieningen echter lang niet altijd, bijvoorbeeld op scholen, in vluchtelingenkampen, gevangenissen, op het werk of thuis.

Menstruatie

HRW deed onder meer onderzoek in China, India, Nepal, Rusland, Zuid-Afrika en de VS. Uit dat onderzoek bleek dat bijvoorbeeld discriminatie op basis van kaste, gender, handicap of leeftijd, mensen uitsluit van adequate sanitaire voorzieningen.

In Nepal blijven veel meisjes bijvoorbeeld thuis van school als ze ongesteld zijn. "Als er fatsoenlijke toiletten zijn, voelen meisjes zich vrijer om hun maandverband te verwisselen", zegt de 19-jarige Chandni Rai. Deze situatie heeft ook invloed op andere rechten, zoals het recht op onderwijs, gezondheid, werk en gendergelijkheid.

"We hebben gesproken met mensen met een handicap die een trap op moesten om bij een toilet te komen, met ontheemde vrouwen in opvangkampen die niet naar een afgelegen toilet durfden en mensen die helemaal geen sanitaire faciliteiten hadden", zegt Klasing.