Mexico is nog gevaarlijker geworden voor minderjarige migranten

Er zijn geen exacte cijfers over hoeveel kinderen en jongeren op doorreis zijn door Mexico richting VS. Het land weet daardoor niet precies hoeveel er onderweg met geweld te maken krijgen.

Toch maakt de aanwezigheid van mensenhandelaren, kartels, ontvoerders en afpersers duidelijk dat migreren door Mexico een groot risico is voor minderjarigen.

“De officiële cijfers zijn gebaseerd op het aantal mensen die worden vastgehouden door immigratiediensten, maar dat gaat om gebeurtenissen niet om mensen”, zegt Rosalba Rivera, verantwoordelijke voor minderjarigen bij het Instituut voor Vrouwen in Migratie (Imumi). 

“Iemand die werd gearresteerd en gedeporteerd en vervolgens naar Mexico terugkeert, wordt opnieuw meegeteld in de jaarlijkse statistieken.” 

Geen precieze cijfers

Volgens het Nationale Instituut voor Migratie (INM) zijn dit jaar 8569 kinderen en jongeren door Mexico getrokken. Het werkelijke aantal, en zeker hoeveel van hen geweld hebben ondergaan, viel tot nu toe niet te achterhalen.

Dat komt, legt Rivera uit, omdat er geen manier is om deze cijfers te meten aangezien geen enkele autoriteit aan de grens controleert wie er illegaal binnenkomt. Bovendien dienen de mensen die het slachtoffer zijn geworden van geweld, geen klacht in, uit vrees om gedeporteerd te worden. 

Doordat men niet over deze cijfers beschikt, kunnen de bendes die mensen smokkelen en afpersen ongestoord hun gang gaan, zegt Rivera. Voor kinderen zijn dit ervaringen die voor de rest van hun leven traumatisch kunnen zijn.

Gegevensbank 

De Mexicaanse overheid beloofde via zijn diensten voor jeugdbescherming een gegevensbank op te zetten met data over de migrantenkinderen, de omstandigheden waarin zij reizen en het geweld waarvan ze slachtoffer zijn geweest. Maar dat voornemen blijft dode letter.

Het Comité voor de Rechten van het Kind van het VN-Hoog Commissariaat voor de Mensenrechten (UNHCR) heeft in de slotopmerkingen van zijn jongste mensenrechtenrapport over Mexico de Mexicaanse overheid opgeroepen om gegevens over minderjarige migranten en vluchtelingen te verzamelen.

“De statistieken kunnen het mogelijk maken om vroege waarschuwingssystemen voor conflictoplossing te ontwerpen; om te detecteren in welke omgeving hogere risiconiveaus bestaan en om middelen voor de bijstand aan slachtoffers efficiënter toe te wijzen”, zegt Christian Skoog, vertegenwoordiger van Unicef, het VN-kinderfonds, in Mexico.

Drugs smokkelen 

Vergezelde minderjarigen maken het ergste geweld mee, zegt Rivera: afpersing, ontvoering, discriminatie en xenofobie. 

Niet-begeleide minderjarigen komen naar Mexico met het idee dat ze de Verenigde Staten zullen binnen geraken als ze drugs helpen smokkelen, zegt ze. Ze worden zelfs betaald om andere tieners te overtuigen mee te werken. En omdat ze met drugs worden betaald, lopen ze ook het risico zelf verslaafd te raken.

Omdat ze niet geregistreerd worden, hebben ze ook geen toegang tot gezondheidszorg, beurzen en sociale programma's van de overheid. 

Opeengepakt

De recente veranderingen in het migratiebeleid van Mexico leiden bovendien tot meer arrestaties en dus nieuwe risico's.

“Het immigratiebeleid legt nu meer nadruk op detentie”, zegt Rivera. “Ze zitten opeengepakt in migratiecentra zonder zekerheid hoe lang ze daar zullen zijn, wat hun rechten zijn, waar ze precies zijn, het zijn bijna gevangenissen: voor kinderen is dit zwaar geweld dat hun leven tekent.”

Door het strengere optreden van de Nationale Garde nemen ook minderjarigen nu moeilijker routes of volgen ze mensenhandelaren in risicovolle gebieden waar geen organisaties zijn die hen kunnen opvangen.

Meer risico’s

“Voor de mensenhandelaars is het nu big business geworden. Zij kunnen meer verdienen, maar voor de mensen nemen de risico’s toe, vooral voor de kinderen.”

"Mexico moet de bescherming bieden die de Verenigde Staten vroeger boden”, concludeert Rivera. Ze pleit ervoor niet enkel in opvang op korte termijn te voorzien maar ook programma’s uit te werken die de minderjarigen zelfstandiger maken en hen onder te brengen in gastgezinnen.