Nieuw wapen tegen antibioticaresistentie: een taks voor de arts

Antibioticaresistentie baart gezondheidsexperts al lange tijd zorgen. Een studie uit 2022 in The Lancet stelde dat antibioticaresistentie wereldwijd minstens 1,2 miljoen doden heeft gemaakt in 2019. Dat zijn evenveel overlijdens dan de slachtoffers door aids, griep en tuberculose samen.

Volgens wetenschappers is het dus nodig om nieuwe strategieën te bedenken om resistentie tegen te gaan en volgens een internationaal onderzoeksteam is het belasten van bepaalde antibiotica alvast een goede manier. Dat schrijven ze in een studie die is verschenen in het vakblad International Journal of Industrial Organization.

Huisarts belast

Antimicrobiële resistentie wordt vooral veroorzaakt door het overmatig voorschrijven van zogeheten breedspectrumantibiotica door huisartsen.

In de studie hebben economen de haalbaarheid van het 'belasten' van huisartspraktijken voor het gebruik van dergelijke medicatie onderzocht. Het idee is dat die tax op het geneesmiddelenbudget van de huisarts zou komen.

Volgens de experts zou het huisartsen aanzetten om andere geneesmiddelen voor te schrijven en dan met name die met een beperkt spectrum.

“Antibioticaresistentie is mogelijk de volgende tikkende tijdbom in de gezondheidszorg”, zegt coauteur Farasat Bokhari van Loughborough University. “In onze analyse leggen we de financiële last niet bij de patiënten, maar eerder bij de huisartsenpraktijken die in sommige gevallen te veel voorschrijven.”

De onderzoekers benadrukken dat zo'n belastingbeleid wel vrijstellingen toelaat op basis van de ernst van de ziekte van de patiënt. Ook als tijd parten speelt en het bijvoorbeeld geen optie is om te wachten op een precieze diagnose om te weten welk specifiek antibioticum er dient te worden voorgeschreven, kan worden afgeweken van de regel.

Welzijn vs. maatschappelijke kost

Uit tests blijkt dat een belasting van 20 procent op alle antibiotica het totale antibioticagebruik met 12,7 procent kan verminderen.

Als dezelfde belasting alleen wordt toegepast op de breedspectrumantibiotica - die het meeste bijdragen aan antibioticaresistentie - daalt hun gebruik met 37,7 procent en het totale antibioticagebruik met slechts 2,38 procent omdat de meeste patiënten overstappen op geneesmiddelen met een smal spectrum. “Deze meer gerichte belasting resulteert in een kleiner verlies aan consumentenwelzijn”, concluderen de onderzoekers. 

“Er is welvaartsverlies voor consumenten en voor de gehele bevolking door een taks op deze antibiotica, maar die is relatief klein vergeleken met de voorspelde maatschappelijke kosten van antibioticaresistentie in termen van sterfgevallen en economische verliezen”, zegt hoofdauteur Weijie Yan van de universiteit van East Anglia.

Volgens hem is een antibioticataks zeker te overwegen om de vraag naar andere medicatie te helpen verschuiven en zo antibioticaresistentie te voorkomen.