Nieuwe studie toont hoe stress zich in je buik nestelt

De hersenen en de darmen staan voortdurend met elkaar in contact en die communicatie in beide richtingen is cruciaal voor veel aspecten van de gezondheid. Zo is bekend dat psychologische stress het aantal nuttige bacteriën in de darmen vermindert en daardoor de immuniteit aantast. Maar hoe dat precies in zijn werk gaat, was nog onduidelijk.

Een nieuwe studie heeft nu een circuit gevonden dat de hersenen verbindt met bepaalde darmklieren. Deze organen, de klieren van Brunner, bevinden zich in het bovenste deel van de dunne darm en scheiden het eiwit mucine af, een hoofdbestanddeel van het slijm dat de darmwand bekleedt en waarin nuttige darmbacteriën groeien.

Minder slijm

De onderzoekers toonden ook aan dat de hersenen de activiteit van de klieren van Brunner regelen met behulp van de nervus vagus als communicatiepad. Deze zenuw stuurt veel orgaansystemen in het hele lichaam aan en speelt een belangrijke rol bij rust en ontspanning.

Het team stelde vast dat de zenuw de klieren van Brunner verbindt met de amygdala, een hersengebied dat verantwoordelijk is voor emotionele reacties. Angst zorgt ervoor dat de amygdala minder actief wordt en minder signalen naar de nervus vagus stuurt. In dat geval geven de klieren van Brunner minder slijm af, wat dan weer de immuniteit beïnvloedt.

“De klieren van Brunner zijn belangrijker dan gedacht”, zegt hoofdauteur Hao Chang van de Icahn School of Medicine in New York. “Als een uniek systeem dat wordt aangestuurd door de nervus vagus, verbinden ze de hersenen rechtstreeks met het microbioom van de darmen.”

Probiotica

De resultaten kunnen verklaren waarom psychosociale stress de kans op infecties vergroot, en biedt inzicht in hoe we dat kunnen tegengaan: het stimuleren van de amygdala of de nervus vagus bij gestreste muizen in het lab volstond om de effecten van stress op hun darmmicrobioom en immuniteit volledig om te keren. De muizen probiotica geven bleek ook de negatieve effecten van stress te verzachten.

Het onderzoek helpt dus de relatie tussen psychologische toestanden, darmgezondheid en immuniteit beter te begrijpen. Door een concreet mechanisme aan te reiken waarmee de hersenen het darmmicrobioom controleren, biedt het een verklaring voor het goed gedocumenteerde verband tussen psychische aandoeningen, zoals angst en depressie, en gastro-intestinale en immuunaandoeningen.

De onderzoekers zijn nu erg geïnteresseerd in de klinische toepassingen van hun bevindingen. “We geloven dat de klieren belangrijke mediatoren kunnen zijn bij inflammatoire darmziekten”, verklaart Ivan de Araujo van het Max Planck Instituut voor Biologische Cybernetica. “Ze verder bestuderen kan nieuwe inzichten opleveren in de ziektemechanismen en mogelijke behandelingen.”