Ook zeehonden doen aan toerisme

Zowel gewone als grijze zeehonden kwamen 7000 jaar geleden al voor in de Waddenzee, zo blijkt uit opgravingen. De grijze zeehond verdween in de zestiende eeuw uit het gebied, vermoedelijk door de jacht.

De gewone zeehond kon beter overleven omdat jongen al enkele uren na hun geboorte het water in gaan. Jonge grijze zeehonden blijven meer dan een maand op het droge waardoor ze een makkelijke prooi vormen voor jagers.

Sinds het einde van de jaren 1980 zijn er weer grijze zeehonden in de Waddenzee en die doen het goed. Op dit moment telt de Waddenzee zelfs de grootste kolonie van het Europese vasteland. In minder dan dertig jaar groeide de kolonie van enkele exemplaren tot meer dan vierduizend.

Migranten en toeristen

Deze groei, 15 tot 19 procent per jaar, kan alleen verklaard worden als er jaarlijks ‘import’ plaatsvindt van dieren, stelt onderzoekster Sophie Brasseur in haar onderzoek naar zeehondenpopulaties in de Noordzee. “Dat is op zich verwonderlijk”, zegt Sophie Brasseur. “Zeehonden staan namelijk bekend als zeer plaatstrouw.”

De immigratie vindt vooral plaats vanuit Groot-Brittannië, zowel in de vorm van jonge dieren die zich hier vestigen (“migranten”) als van volwassen dieren die hier foerageren maar elders hun jongen werpen (“toeristen”), stelt Brasseur.

Jacht verboden

De populatie in Groot-Brittannië is sterk gegroeid sinds daar in 1914 de jacht verboden werd.

Ook in het Duitse deel van de Waddenzee valt op dat er meer jongen worden geboren dan in het Nederlandse en Deense deel. Uit de data die Brasseur met behulp van zeehonden met zenders heeft verzameld, blijkt dat er jaarlijks zwangere vrouwtjes vanuit Nederland naar het oosten trekken om daar te jongen, en in het najaar weer terug trekken.

De verklaring die Brasseur hiervoor geeft is het feit dat Duitsland zo’n 60 jaar geleden de jacht tijdens het voortplantingsseizoen heeft beperkt, waardoor de dieren daar veilig konden jongen. “Zo zie je dat een beheersmaatregel van 60 jaar geleden nog steeds van invloed kan zijn op het huidige ecologische systeem. Daarom moeten we ook voorzichtig zijn om de werking van maatregelen op de korte termijn te beoordelen.”

Nog opmerkelijk: uitbraken van het zeehondenvirus in 1989 en in 2002 hebben de populatie gewone zeehonden tot minder dan de helft uitgedund maar tussen de twee periodes groeide de populatie het sterkst. Dat wijst er volgens Brasseur op dat populaties zichzelf zeer goed kunnen herstellen.

Een conclusie die samenhangt met de discussie of zieke zeehonden al dan niet opgevangen en opgelapt moeten worden in zeehondencentra. Brasseur antwoordt subtiel: “Zeehonden vrijlaten na ze te hebben gered en hersteld, geeft mensen een goed gevoel.”