Russische verkiezingen: de opkomst is wat telt

Naast de huidige Russische president Vladimir Poetin dingen ook de liberaal-democraat Vladimir Zhirinovsky, Boris Titov (genomineerd door de Partij voor de Groei), Sergei Baburin van de conservatieve partij Russische Volksunie, Ksenia Sobchak van de liberale partij Burgerinitiatief, en Grigori Yavlinsky, van de sociaal-democratische partij Yabloko mee.

Er zijn ook twee kandidaten die als links bestempeld worden: Pavel Groedinin, genomineerd door de Communistische Partij van de Russische Federatie en Maxim Suraikin, voor de Partij Communisten van Rusland. Die laatste partij is volgens sommigen door het Kremlin in het leven geroepen om stemmen weg te halen bij de Communistische Partij van de Russische Federatie.

Moeilijke procedure

De registratieprocedure is niet voor iedereen even makkelijk. Om voorbij de eerste fase te raken, moeten kandidaten al hun buitenlandse rekeningen sluiten en de Centrale Kiescommissie alle gedetailleerde informatie geven over hun inkomen en bezittingen. Vervolgens krijgen ze 35 dagen om handtekeningen te verzamelen: 100.000 als ze genomineerd zijn door een partij zonder zetels in het parlement, en 300.000 als ze zichzelf nomineren.

Ze kunnen gediskwalificeerd worden als meer dan 5 procent van de handtekeningen ongeldig blijkt. Wie voorgedragen wordt door een partij met zetels in het parlement, moet helemaal geen handtekeningen verzamelen.

Volgens de nieuwsberichten hoopt het Kremlin op een opkomst van 70 procent, en minimaal 70 procent van die stemmen voor Poetin. Hij komt overigens op als zelfstandige kandidaat - niet als vertegenwoordiger van zijn partij Verenigd Rusland. Dat is niet verrassend: hij is veel populairder dan de partij.

Uit de laatste opiniepeiling blijkt dat Verenigd Rusland maar 52 procent van de respondenten kan bekoren. Poetin doet het persoonlijk veel beter met waarderingscijfers rond de 80 procent. Uit een peiling op 9 maart nog bleek dat 69 procent van de kiezers van plan zegt te zijn op Poetin te stemmen.

Groedinin is de meest populaire kandidaat na Poetin, maar hij volgt op grote afstand met amper 7 procent in de peilingen. De volgende in de rangschikking zijn Zhirinovsky met 5 procent en Sobchak met amper 2 procent. Enkel Yavlinsky en Baburin halen nog meer dan een procent.

Het lijkt er dus op dat Poetin met gemak zijn vierde ambtstermijn zal binnenhalen, en waarschijnlijk ook 70 procent van de stemmen zal halen. Maar de opkomst is een heel ander verhaal.

Bezorgdheid

Het Kremlin is duidelijk bezorgd dat een lage opkomst de legitimiteit van Poetin ernstig kan schaden. De opkomst werd een politiek erg gevoelig thema nadat de charismatische oppositieleider Alexei Navalny opriep tot een boycott van de verkiezingen.

Navalny heeft een grote schare fans dankzij zijn slim gebruik van sociale media en de organisatie van grote betogingen tegen de corruptie. Maar zelf mag hij niet deelnemen aan de verkiezingen na een veroordeling voor fraude. Zelf voert hij aan dat zijn veroordeling politiek gemotiveerd is en bedacht door het Kremlin om hem buiten de verkiezingen te houden.

Maar Navalny is niet het enige opvallende figuur binnen de oppositie. Er is ook Ksenia Sobchak, de dochter van de voormalige burgemeester van St. Petersburg, Anatoli Sobchak, met wie Poetin in de jaren negentig samenwerkte.

Er zijn verdenkingen dat ze geen echte kandidaat is en dat haar kandidatuur bedacht is door het Kremlin om de opkomst een boost te geven.

Veel Russische commentatoren argumenteren dat Sobchak zonder steun van het Kremlin nooit de 300.000 handtekeningen op tijd verzameld zou hebben. Ze verschilt ook duidelijk van mening met de grote meerderheid van de Russische kiezers met haar ultraliberale ideeën en haar afkeuring van de annexatie van de Krim. Beide meningsverschillen verklaren ook haar lage scores in de peilingen.

Het Kremlin hoopt ook kiezers aan te trekken met concerten, sportwedstrijden en markten op verkiezingsdag. Er zijn ook meer dan honderd lokale niet-bindende referenda gepland in combinatie met de presidentsverkiezingen. De laatste peilingen schatten de opkomst op 60 tot 70 procent.

Waarom is Poetin zo populair?

Tijdens zijn hele ambtstermijn heeft Poetin een beleid gevoerd dat strookt met de waarden van de meerderheid van de Russische bevolking. Hij wordt ook beschouwd als de man die het land redde van de economische en politieke chaos van de jaren negentig. Er is een sterke positieve correlatie tussen de gezondheid van de Russische economie en de steun die Poetin geniet onder de bevolking.

Toen de Russische economie bijvoorbeeld snel groeide tussen 2000 en 2008 en het aantal mensen in armoede halveerde, steeg het waarderingscijfer onder de bevolking van 35 naar 78 procent. En nadat Rusland mee getroffen werd door de economische crisis van 2008, en vervolgens een recessie volgde door Westerse sancties in 2014, kon Poetin zich staande houden dankzij het aanwakkeren van sterke patriottische sentimenten.

Poetin heeft gebruik gemaakt van het conflict in Oekraïne en de annexatie van de Krim om met succes de bevolking te overtuigen dat het land omringt is door agressieve vijanden, en dat enkel hij de veiligheid van het land kan garanderen.

Het zal dan ook geen verrassing zijn als hij herverkozen wordt voor een vierde termijn van zes jaar. Hij zal dan 24 jaar aan de macht zijn, als we zijn korte pauze als eerste minister tussen 2008 en 2012 meetellen.

Bron: The Conversation